Wydawałoby się, że zorganizowanie konkursu poprzez social media to błahostka. Przecież robią to niemal wszyscy. Zgadzamy się, że jest to świetny pomysł na promocję profilu, zbudowanie rozpoznawalności, wprowadzenie nowego produktu czy usługi na rynek.  Jednak z prawnego punktu widzenia taki sposób promocji Twojego profilu wymaga dokładnego przyjrzenia się i przenalizowania kilku ważnych elementów, o których dziś opowiemy.

Po pierwsze – czy konkurs na Facebooku i Instagramie jest legalny?

Konkursy na Facebooku i Instagramie są co do zasady legalne, czyli można je przeprowadzać – o ile będą w zgodzie z przepisami obowiązującego prawa. Żadna ustawa nie zawiera jednak definicji, czym jest konkurs ani wskazówek, jak dokładnie należy go przeprowadzić. Dlatego legalność jego przeprowadzenia będzie zależała od formy, w jakiej dany konkurs zostanie zorganizowany, jakie będą jego warunki i założenia oraz „oprawa prawna”. Od strony formy, organizacja takiego konkursu jest w świetle prawa dopuszczalna w dwóch wariantach. Pierwszy z nich to  przyrzeczenie publiczne, a drugi – loteria.

Po drugie – przyrzeczenie publiczne czy loteria?

Przyrzeczenie publiczne uregulowane jest w kodeksie cywilnym – a brzmienie przepisu przypomina słownikowe rozumienie konkursu:

 
„Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać. (…)”.

Dlatego jeśli zakwalifikujemy konkurs w taki sposób, że wyłonienie zwycięzcy będzie zależne od organizatora (przyrzekającego), na zasadach przez niego ustalonych – to po przepisy regulujące organizację takiego konkursu będziemy w pierwszym rzędzie sięgać właśnie do kodeksu cywilnego. Chodzi tu na przykład o takie konkursy, gdzie uczestnicy przesyłają swoje indywidualne prace, które będą następnie oceniane w oparciu o jakieś przyjęte kryteria.

Jeśli z kolei konkurs miałby polegać na losowaniu czy też loterii (czyli ustalenie zwycięzcy będzie dziełem przypadku), to definicja legalna takiego wydarzenia znajduje się w ustawie o grach hazardowych i brzmi:

„Grami losowymi są gry, w tym urządzane przez sieć Internet, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku. (…) Są to:

10) loterie promocyjne, w których uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe;”

I tutaj ważna uwaga: aby zorganizować loterię, należy najpierw uzyskać na to zezwolenie, które wydawane jest przez właściwego dyrektora izby administracji skarbowej. Zezwolenie udzielane jest na wniosek, a organ ma na jego rozpatrzenie 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Podmiot urządzający loterię promocyjną musi opłacić zezwolenie, a ponadto na takim organizatorze ciąży obowiązek zapewnienia nadzoru nad grami hazardowymi przez osoby legitymujące się odbyciem stosownego szkolenia. Loteria musi być przeprowadzona zgodnie z zatwierdzonym regulaminem, którego projekt dołącza się do wniosku o wydanie zezwolenia.

Obowiązków w przypadku loterii jest więc mnóstwo, a za ich niedopełnienie, podobnie jak za przeprowadzenie loterii bez zezwolenia, grozi odpowiedzialność karna.

Konkurs w social mediach jako przyrzeczenie publiczne

Dlatego konkursy organizowane w social mediach korzystniej (i po prostu łatwiej) jest przeprowadzić w ramach przyrzeczenia publicznego, a nie loterii. Taki konkurs nie wymaga wówczas uzyskania żadnego zezwolenia, uiszczania opłat ani zapewniania nadzoru ze strony wyszkolonych osób. Ale z drugiej strony, konkurs organizowany w social mediach nie może odbywać się całkowicie w dowolny sposób. W szczególności jego zasady trzeba uregulować w regulaminie. Dlaczego? Bo stanowi on usługę świadczoną drogą elektroniczną w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Czy rozdanie na Instagramie jest legalne? 

Popularne rozdania (nazywane też „giveaway”) na Instagramie (czy innych portal społecznościowych) polegają na nagrodzeniu kilku przypadkowych osób z grona obserwatorów. Są w gruncie rzeczy losowaniem, a więc zgodnie z prawem są loteriami promocyjnymi. A jak już wiemy, aby zorganizować loterię trzeba uzyskać pozwolenie dyrektora izby skarbowej.

Organizowanie takiego rozdania nie jest więc sposobem na uniknięcie formalności związanych z organizacją loterii. Organizator, który ich nie dopełni również jest narażony na konsekwencje prawne, o których pisaliśmy u góry. Znacznie lepiej zorganizować konkurs na zasadach określonych we własnym regulaminie, mając na uwadze wewnętrzny regulamin platformy.  

Co powinno znaleźć się w regulaminie konkursu w social mediach?

Pisząc regulamin konkursu na Facebooku czy Instagramie należy pamiętać o kilku nieodzownych punktach, w szczególności, aby podać:

1. Dokładne dane organizatora konkursu,
2. Wymagania, jakie muszą spełnić uczestnicy, aby móc wziąć udział w konkursie (np. wymóg pełnoletniości, posiadanie konta w odpowiednich social mediach),
3. Zasady przeprowadzenia konkursu,
4. Zasady wyłonienia zwycięzcy konkursu,
5. Dokładny opis nagród,
6. Czas trwania konkursu lub datę jego rozstrzygnięcia,
7. Zasady ewentualnych reklamacji i rozwiązywania sporów,
8. Klauzule dotyczące przetwarzania danych osobowych.

Dodatkowo warto pamiętać o umieszczeniu disclaimerów, których wymagają regulaminy Facebooka i Instagrama. Chodzi o wyłączenie odpowiedzialności właściciela serwisu oraz informację, że promocja w postaci konkursu nie jest w żadnej sposób związana z tym serwisem, nie jest przez serwis sponsorowana, ani popierana. W regulaminie promocji Instagrama znajduje się takie postanowienie:

Czy mogę przeprowadzić konkurs polubienia i udostępnienia na Facebooku?

Jeśli chodzi o Facebooka, to wymagania dla konkursów są nieco bardziej rozbudowane. W szczególności, regulamin tego serwisu zakazuje promocji poprzez oznaczanie użytkowników (np. w komentarzach) i uzależnianie nagradzania uczestników od tego, czy udostępnią post dalej:

„Promocja nie może wymagać od uczestników ani zachęcać ich do udostępniania, ponownego publikowania, oznaczania innych ani w żaden inny sposób podawania promocji do wiadomości publicznej.”

Co to oznacza? Że organizacja konkursu polegającego na oznaczeniu znajomych w komentarzu jest niezgodna z regulaminem Facebooka.

O czym jeszcze trzeba pamiętać przy organizacji konkursu w social media?

Jako że pewne w życiu są tylko śmierć i podatki, to organizując konkurs poprzez social media trzeba mieć na uwadze, że nagrody obciążone są podatkiem dochodowym. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym (PIT), od wygranych pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% wygranej lub nagrody. Obowiązek jego pobrania i uiszczenia spoczywa na wydającym nagrodę i nie można tego obowiązku przenieść na zwycięzcę.

Warto jednak wspomnieć, że istnieje w ustawie zwolnienie od tego podatku – zwolnienie z tego podatku (art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym) obejmuje:

• wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł.

Jednak różne są interpretacje co do tego, czy konkurs organizowany w social mediach faktycznie spełni przesłankę ogłoszenia przez środki masowego przekazu. Temat jest rozbudowany i różne organy wydają różne orzeczenia. Dlatego zachęcamy konsultować się w tej sprawie z doradcą podatkowym.

***

Jeśli chcesz zorganizować legalny konkurs w social mediach albo potrzebujesz jakiejkolwiek innej potrzebujesz pomocy prawnej w ramach działania Twojego biznesu, skontaktuj się z profesjonalnym prawnikiem.

(C) Obraz tytułowy – photo by Austin Distel on Unsplash