Utknęliście z finalizacją nowego projektu przez spowolnienie w erze koronawirusa? A może i bez koronawirusa budżet nie spinał się do końca? Albo zabrakło środków już tylko na postprodukcję lub sam marketing? A może nie chcecie oddawać sterów nad Waszym projektem jednemu dużemu inwestorowi, bo cenicie sobie niezależność waszego małego zespołu? Co robić, aby pozyskać finansowanie na dokończenie projektu? Wśród dostępnych alternatyw warto rozważyć crowdfunding.

O tym, na czym polega crowdfunding i dlaczego może on być lekarstwem na rozwój w czasach zarazy pisaliśmy już w innym materiale na naszym blogu. Dzisiaj omówimy jakie są rodzaje finansowania społecznościowego i przykładowe realizacje. Pomoże Wam to zdecydować czy i jaki model crowdfundingu wybrać dla siebie.

Crowdfunding charytatywny

Po pierwsze istnieje „crowdfunding charytatywny”. Charytatywny czyli taki, gdzie społeczność finansująca dany projekt z kampanii crowdfundingowej nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego. Po prostu przekazuje swoje datki na wybrany przez siebie cel. Przypomina to darowiznę.

W oparciu o ten model działają u nas portale takie jak PolakPomaga.pl czy SiePomaga.pl.

W ten sposób udało się zrealizować wiele szlachetnych celów.

Przykładowo, serwis Polak.Pomaga.pl umożliwia przeprowadzenie kampanii crowdfundingowych w kilkunastu obszarach. Takich jak: zdrowie, zwierzęta, wolontariat, edukacja, społeczność, potrzeby, marzenia, ekologia, wiara, dzieci, seniorzy, NGO, inne oraz 4F48. Szczegóły działania tego portalu określa Regulamin. Co istotne, kampaniami realizowanymi za pomocą tego serwisu mogą być „wszelkiego rodzaju przedsięwzięcia o charakterze charytatywnym i non-profit jak i społeczne, pomysły, propozycje i zamiary lub plany zorganizowanych działań zmierzających do osiągnięcia określonego niegospodarczego celu, zamieszczone przez Użytkownika w Serwisie celem pozyskania finansowania na ich realizację”.

Crowdfunding oparty na nagrodach

Crowdfunding oparty na nagrodach to taki model finansowania społecznościowego, kiedy osoba finansująca w zamian za przekazane pieniądze otrzymuje jakąś nagrodę.

Wartość nagrody nie jest ekwiwalentna do wartości przekazanych środków pieniężnych. Bardzo często jednak rodzaj i wartość nagrody są uzależnione od poziomu przekazanego wsparcia.

W praktyce w wymyślaniu nagród jedynie sky is the limit. Pozwalają one dodatkowo zbudować zaangażowaną społeczność oraz rozwinąć merchandising produktu, usługi lub samego beneficjenta.

Polskim przykładem platform organizujących kampanie tego typu jest PolakPotrafi.pl oraz Wspieram.to.pl.

W ten sposób udało się zrealizować wiele ciekawych produkcji, też w obszarze nowych technologii, wideo, filmu oraz gier.

Przykładowo, na serwisie PolakPotrafi.pl właśnie organizowane jest wsparcie dla dwóch schronisk górskich w Górach Stołowych: Schronisko PTTK Pasterka oraz obiekt PTTK Na Szczelińcu. Do końca kampanii zostało jeszcze sporo dni, a już na ten cel wpłynęło znacznie więcej środków niż minimalna kwota zapotrzebowania. Trzeba przyznać, że akcja jest interesująca a miejsce urocze i zachęca do odwiedzin. Zresztą zestaw nagród został przygotowany w duchu ciekawej akcji marketingowej.

Innym przykładem zbiórki na PolakPotrafi.pl jest kampania mająca zebrać środki na postprodukcję serialu „Jonasz z 2b”. Kampania zakończyła się sukcesem.

Na portalu Wspieram.to trwa kampania mająca wesprzeć MEAT – grę PRG w stylu Pixel Art. Wśród nagród są oczywiście egzemplarze gry – pudełkowe oraz kody dostępu. Jest też wiele gadżetów, które stawiają na promocję i merchandising.

Crowdfunding oparty na przedsprzedaży

W tym modelu członkowie społeczności finansujący prace nad danym projektem stają się nabywcami jego efektu. Kampania może dotyczyć opracowania i wdrożenia nowej usługi lub produktu.

W takim modelu działa amerykański portal Kickstarter.com. Kickstarter od dawna przeprowadza zbiórki pieniędzy w celu sfinansowania różnorodnych projektów z dziedzin takich jak filmy, animacje, gry komputerowe oraz nowe technologie. Największe zakończone sukcesem zbiórki Kickstartera umożliwiły zebranie kwot nawet powyżej dziesięciu milionów dolarów na projekt. Przykładem gry komputerowej sfinansowanej w tym modelu jest „Pillars of Eternity”.

Crowdfunding inwestycyjny

Kolejnym rodzajem jest „crowdfunding udziałowy”. Inaczej nazywany „crowdfundingiem inwestycyjnym” lub „equity crowdfunding”. Ten model jest znacznie bardziej złożony i sformalizowany od wszystkich dotychczas omówionych.

W crowdfundingu udziałowym finansujący otrzymuje świadczenie wzajemne w postaci udziałów lub akcji w przedsiębiorstwie beneficjenta. Finansujący staje się więc inwestorem uczestniczącym w kapitale zakładowym. Stając się współwłaścicielem w podmiocie realizującym finansowany w ten sposób projekt, można teoretycznie liczyć na udział w zysku oraz jakiś rodzaj micro-kontroli nad realizowanym przedsięwzięciem.

W tym modelu w Polsce działają przykładowo takie platformy crowdfundingowe jak BeesFund, FindFunds czy CrowdWay.pl.

Przykładem zbiórki realizowanej obecnie przy pomocy BeesFund jest projekt dla MC2 Innovations S.A.  Jest to spółka technologiczna, w której wspólnikiem jest była Minister Cyfryzacji, Anna Strężyńska. Akcja promocyjna dla tej kampanii zachęca, abyśmy również stali się jej wspólnikami.

Z kolei FindFunds zakończył z sukcesem kilka kampanii crowdfundingowych na produkcję gier komputerowych. Przykładowo dla studia deweloperskiego No Gravity Development, gdzie udało się zebrać 300.000 zł z planowanych 151.200 zł. Albo dla Pentacle, którego zespół pracuje nad tytułem łączącym symulator z grą survivalową. Studio Pentacle, którego większościowym właścicielem jest PlayWay S.A., zebrało w tej zbiórce niebagatelną kwotę 1.650.000 zł, z planowanej 1.250.000 zł.

Crowdfunding dłużny

Przy „crowdfundingu dłużnym” w skrócie chodzi o pożyczki społecznościowe. Bywa on też określany jako „finansowanie dłużne”, a po angielsku jako „crowdlending” albo „peer-to-peer lending”.

W tym modelu charakterystyczne jest to, że beneficjent takiej kampanii otrzymuje środki finansowe z obowiązkiem zwrotu. W określonym terminie i dodatkowo z uzgodnionym oprocentowaniem.

Podobnie jak przy crowdfundingu udziałowym, w grę wchodzi tu więcej restrykcji i obostrzeń.

W Polsce pośrednictwem w tego typu kampaniach specjalizują się przykładowo platformy Crowdy.pl lub Mintos.com

Crowdfunding – jaki model wybrać

Warto zastanowić się, który z powyższych modeli jest odpowiedni do Waszej branży, do aktualnie realizowanego projektu i jego etapu. Nie ma uniwersalnej odpowiedzi. Wszystko zależy od przyjętych założeń, planowanego modelu oraz zapotrzebowania.

Chętnie podpowiemy, na co zwrócić uwagę przy analizie konkretnego modelu. Jak czytać regulaminy oraz dokumentację umowną dostawców platform oraz jak przygotować swoją ofertę. Szczególnie przy tych bardziej złożonych modelach, do których należy crowdfunding inwestycyjny.

Co jednak jest wspólne dla wszystkich tych modeli to fakt, że crowdfunding zawsze opiera się na digitalizacji procesu pozyskania finansowania. Stawia na globalny zasięg, skalę oraz masowe zaangażowanie społeczności. To wszystko realizuje się przy pomocy platform cyfrowych, social mediów oraz szumu wytworzonego wokół projektu. W czasach przymusowej izolacji oraz spowolnienia gospodarczego, te formy poszukiwania kapitału stają się coraz bardziej atrakcyjne.

W kolejnym poście skupimy się na equity crowdfundingu, z pozycji beneficjenta.