Dziś drugi post z cyklu: Czym jest własność intelektualna i gdzie ją możemy znaleźć w przedsiębiorstwach, które nie są potentatami na rynku farmaceutycznym, hi-tech czy biotechnologii.

W pierwszym materiale pisaliśmy o znakach towarowych. Dzisiaj zajmiemy się tajemnicą przedsiębiorstwa i know-how.

Celem tego krótkiego materiału jest to, aby z lotu ptaka i w zrozumiały sposób przybliżyć Wam, przedstawicielom biznesu, czym są te instytucje i z jakimi prawnymi aspektami powinniście je kojarzyć prowadząc Wasze firmy.

Tajemnica przedsiębiorstwa

Tajemnica przedsiębiorstwa to jeden z moich ulubionych tematów. Bardzo praktyczny i często niedoceniany.

Tymczasem wątek ten – też w odmianie klauzul zobowiązujących do zachowania w poufności, tzw. NDA – pojawia się nie tylko w politykach wewnętrznych i procedurach przedsiębiorstw. Jest też aktualny w umowach z członkami zespołu, dostawcami, kontrahentami, inwestorami oraz w transakcjach i akwizycjach, ale także w procesach sądowych (zarówno cywilnych jak i karnych).

Na początek więc parę zdań wprowadzenia.

Tajemnica przedsiębiorstwa – po ludzku

W uproszczeniu, za tajemnicę przedsiębiorstwa można uważać (tylko i aż) tego typu informacje, które mają wartość gospodarczą, są poufne i przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Zaczynamy więc od tego, że tzw. tajemnicę przedsiębiorstwa trzeba sobie we własnej firmie utworzyć. Ten proces ma kilka etapów i jest stosunkowo prosty. Przeprowadzamy przez niego naszych klientów krok po kroku. Napiszemy może o tym osobny post.

Niestety nasze doświadczenie pokazuje, że znaczna część małych i średnich przedsiębiorstw nie ma prawidłowo ustanowionego prawa do tajemnicy przedsiębiorstwa. Albo ma, ale nie potrafi się z tym należycie obchodzić. Efekty tych niedopatrzeń dają o sobie znać niekiedy dość boleśnie. Jakiś czas temu dzieliliśmy się naszymi doświadczeniami w tym zakresie.

Tajemnica przedsiębiorstwa – co może nią być objęte

I tu zaskoczenie. Tajemnicą przedsiębiorstwa może być niemal wszystko. Począwszy od bazy kontaktów z kontrahentami, przez cenniki usług, politykę marży i rabatów, know-how szkoleniowy, procedury, utwory i opracowania, w oparciu, o które przedsiębiorstwo tworzy swoje produkty lub sprzedajesz usługi.

Praktycznie każda informacja może, w świetle konkretnej branży i przyjętego modelu prowadzenia przedsiębiorstwa, stanowić cenną korzyść, którą firma powinna chcieć zachować tylko dla siebie. Osobna sprawa, na ile dany przedsiębiorca z tego korzysta i czy wie, jakie kroki można i warto podjąć, aby nadużyciom zapobiec, bądź podjąć działania na ścieżce formalnego dochodzenia roszczeń. A sankcje mogą być nie tylko odszkodowawcze, lecz także na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a nawet przed organami ścigania i w sądzie karnym.

Know-how – po ludzku

Jeśli natomiast chodzi o know-how, to jest nim pakiet praktycznych informacji, wynikających z doświadczenia i badań, które są nieopatentowane, a które są: niejawne, istotne oraz zidentyfikowane. Znaczy to mniej więcej tyle, że te informacje powinny być opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było sprawdzić, czy spełniają kryteria niejawności i istotności.

Ten niejawny know-how często bywa obejmowany klauzulami poufności, zyskując w ten sposób ochronę z przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Umowy dotyczące know-how

W praktyce obrotu zawierane są umowy dotyczące know-how. Są to sytuacje, kiedy jedna ze stron udostępnia drugiej stronie tego typu wartościową wiedzę – zazwyczaj techniczną lub organizacyjną, o charakterze poufnym i bezpośrednio użyteczną w działalności gospodarczej drugiej strony.

Ponieważ są to umowy nienazwane, to przy ich konstruowaniu należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe określenie praw i obowiązków obu stron, w tym wartości i efektów ekonomicznych przekazywanego know-how oraz warunków finansowych i sankcji za złamanie zobowiązań.

Doskonałym przykładem umowy dotyczącej odpłatnego korzystania z know-how innego przedsiębiorstwa są ustalenia pomiędzy twórcą sieci franczyzowej a podmiotami przystępującymi do sieci w charakterze uczestnika. W obszernych i szczegółowych podręcznikach operacyjnych przygotowanych przez franczyzodawcę rozpisany jest bowiem know-how, w oparciu o który realizowany jest ten konkretny pomysł na biznes w ramach franczyzy. To jest ta recepta na sukces!

***

Jeśli macie jakieś pytania związane z tym obszarem to zapraszamy do kontaktu.