Jeśli zastanawiasz się czy Twój kontrahent wypłaca Ci właściwą kwotę wynagrodzenia, sprawdź jak zabezpieczyć się w umowie przed jego nieuczciwością.

Procent od uzyskanych zysków – jak upewnić ile wynoszą zyski?

Wyobraź sobie następująca sytuację:

Zgłasza się do Ciebie partner z propozycją wspólnego przedsięwzięcia. Ty przekażesz mu swoje materiały, a on zajmie się im dopracowaniem, wyprodukowaniem towaru, sprzedażą i marketingiem. Nie musisz prawie nic robić, a końcowy produkt zostanie opatrzony też Twoim logo. W zamian otrzymasz procent od uzyskanych zysków ze sprzedaży.

Wprawdzie jesteście umówieni na udział w zyskach, ale nie będziesz stroną umów sprzedaży ani nie będziesz miał dostępu do rachunków bankowych, na które przychody ze sprzedaży będą wpływać. W efekcie, jesteś zmuszony zaufać swojemu partnerowi, że jego faktyczny zysk (lub przychód – zależnie na co się umówicie) nie będzie wyższy niż deklaruje on przy rozliczeniu należnego Ci wynagrodzenia.

Brzmi trochę jak kupowanie kota w worku, prawda?

Na szczęście są sposoby na zabezpieczenie Twojej sytuacji. Należy to zrobić już przy podpisywaniu umowy partnerskiej (bo umowę w takiej sytuacji absolutnie trzeba zawrzeć!).

Prawo do audytu ksiąg kontrahenta

Najczęstszym rozwiązaniem stosowanym do kontroli prawidłowości dokonywanych między stronami rozliczeń jest uprawnienie do kontroli ksiąg tej strony, która przychody ze wspólnego projektu otrzymuje na swoje konto bankowe, a następnie rozlicza.

Prawo do audytu ksiąg powinno obejmować:

• uprawnienie do dostępu oraz przeanalizowania wszystkich dokumentów związanych z transakcjami mającymi wpływ na obliczenie Twojego wynagrodzenia,

analiza ta powinna być wykonywana przez wyznaczonego przez Ciebie biegłego rewidenta lub innego specjalistę, który będzie wiedział, jak dokonać oceny,

• ustalenie jakie odchylenia w wyliczeniach będą uznawane za mieszczące się w dopuszczalnym marginesie błędu, a jakie będą już traktowane jako naruszenie umowy (strony mogą bowiem założyć, że różnice w granicach x% nie mają wpływu na ich rozliczenia),
• ustalenie jakie konsekwencje ma wykrycie nieprawidłowości.

Kto powinien przeprowadzić audyt

Niektórzy kontrahenci wprowadzają do umów zapisy, które zobowiązują do zatrudnienia w takich przypadkach tylko uznanych na rynku audytorów. Na przykład z tzw. wielkiej czwórki.

Warto jednak dobrze przemyśleć taki zapis, ponieważ czasem może to doprowadzić do znacznego ograniczenia listy podmiotów, które będą mogły świadczyć dla Ciebie takie usługi – bo np. nie będą oni w danym okresie dysponować dostateczną kadrą pracowników, zaproponują nierynkowe stawki lub zwyczajnie ich ceny będą znacznie wyższe niż innych audytorów.

Rozwiązaniem godnym rozważenia jest też wprowadzenie do umowy jakiejś procedury awaryjnej, na wypadek, gdyby zatrudnienie uzgodnionego przez strony audytora nie było możliwe albo nieopłacalne. Lub po prostu ustalenie, że strona nie mająca dostępu do ksiąg będzie mieć tu dowolność, pod warunkiem, że audytor będzie posiadał licencję.

Jak ograniczyć prawo do audytu ksiąg

Odwracając naszą rolę, zastanówmy się w jaki sposób można ograniczyć uprawnienie do badania ksiąg przez audytora naszego kontrahenta, aby uniknąć sytuacji, w której uprawnienie to byłoby nadużywane.

Jednym ze sposobów jest chociażby ograniczenie możliwości przeprowadzania audytu w czasie – np. tylko jeden raz na rok lub uregulowanie zasad, w tym miejsca, w którym takie badanie będzie przeprowadzane (w obecnych czasach zapis ten może tracić na znaczenie, ponieważ większość dokumentacji jest przechowywana w formie cyfrowej).

Potrzebujesz pomocy przy negocjacji umowy?

Jeśli aktualnie negocjujesz umowę i chcesz zadbać o to by znalazły się w niej zapisy chroniące interesy Twojej spółki, poproś o pomoc prawnika. Pomożemy Ci:

• zrozumieć jakie skutki ma zawarcie umowy w proponowanej wersji
• wprowadzić do umowy zapisy, które chronią Twoje interesy
• przeprowadzić negocjacje i przedstawić drugiej stronie argumenty stojące za wprowadzeniem do proponowanego wzoru umowy Twoich zmian.

Zdjęcie tytułowe: Photo by Alexander Schimmeck on Unsplash